Hoppa, in 7 minuten worden 90 mensen vervangen door A.I.
Alsof je als bestuurder even een prullenbakje leeggooit…
Nee, het gebeurt nog niet overal en zeker ook niet zo snel, maar het trendje is zo langzamerhand duidelijk waarneembaar: A.I., artificial intelligence, oftewel kunstmatige intelligentie begint allerlei banen op te vreten. Bij Bird in Amsterdam vlogen onlangs in no time 90 van de 570 personeelsleden de straat op, de hele ontslagprocedure duurde daar 7 minuten, zie het hele verhaal in het bijgevoegde artikel . Opvallend: in het hele verhaal is geen woord gewijd aan de rol van de ondernemingsraad. Ook andere journalistieke bronnen die dit ‘flitsontslag’ beschrijven vermelden helemaal niets over een rol van de OR, dus ik vrees het ergste.
Nou is Bird misschien een extreem voorbeeld, maar Bird is niet alleen: op steeds meer plekken verdwijnen banen door A.I., met als triest hoogtepunt het feit dat Diederik Ebbinge als reclamestem van de Aldi is vervangen door een A.I-stem. Is er iets ergers denkbaar? Ja natuurlijk. Denk bijvoorbeeld aan de 140 helpdeskmedewerkers (90 % van het totaal) van het e-commercebedrijf Duukan in India die onlangs werden vervangen door A.I.: volgens de CEO is die technologie 100 keer slimmer tegen 1% van de kosten. Dus hupsakee, inpakken en wegwezen… de mens als wegwerpartikel.
Zo zijn er nog meer voorbeelden te vinden, google maar even, en zo zullen er vanaf nu nog veel meer volgen. Volgens een recent rapport van de OESO staat ruim een kwart van alle banen op de nominatie om op niet al te lange termijn te verdwijnen, als gevolg van de steeds grotere (en snel doorgroeiende) mogelijkheden van A.I. En nee, dat is niet tegen te houden, we zullen er mee moeten leren leven, dit is de verandering die in gang is gezet, dit is de nieuwe werkelijkheid, of je het nu leuk vindt of niet.
Rol van de OR
Het zal duidelijk zijn: ondernemingsraden kunnen niet afwachten, dan wordt je opeens zeer onaangenaam verrast. Vrijwel overal zijn of komen banen in gevaar. Hoog tijd dus om als OR met de bestuurder in gesprek te gaan en het onderwerp te agenderen: onze organisatie en A.I.
Wat is de visie van de bestuurder/de organisatie op de wenselijkheid en de mogelijkheid om (meer) gebruik te gaan maken van A.I.? Waar, hoe, wanneer? Wat zullen daarvan de gevolgen zijn voor de organisatie, voor het personeel, voor de vertrekkers, voor de blijvers? En natuurlijk heel duidelijk maken dat de OR heel graag vanaf seconde één wil meedenken in de verschillende scenario’s.
Laat je als OR niet verrassen, denk niet dat het wel mee zal vallen, agendeer het onderwerp, denk out of the box, wat vandaag nog maar nauwelijks voorstelbaar is zou morgen weleens het nieuwe normaal kunnen zijn.
Last but not least: wacht niet traditioneel af met invloed uitoefenen tot het moment dat er een dichtgetimmerde adviesaanvraag (artikel 25 WOR) op tafel ligt. Dan ben je echt te laat. Dus aan de bak, nu, onmiddellijk. Succes!
Mr. Niek van Keulen is senior-OR-trainer bij MZ Services